هیئت حضرت اباعبدالله الحسین حسینیه دستجردوک حسن آباد

یکی از قدیمیترین حسینیه های منطقه جرقویه ,واقع در حسن آبادجرقویه خیابان دستجردک که طبق مدارک بدست آمده در آنجا انواع مختلف عزداری همانند: چکچاکی ، حَسِین ، پا منبری ، روضه خوانی ، تعزیه خوانی ، زنجیر زنی ، نخل گردانی ، دوره گرفتن و ... را در زمانهای مختلف داشته است .از مداحان قدیم آن به ترتیب می توان به مرحوم ملا حبیب ، مرحوم ملا عباس ، مرحوم استاد رضا و مرحوم حسنعلی آ محمد اشاره کرد. مرحوم غلامعلی آ محمد ، سقا باشی بوده و در ایام محرم و عزاداری نذر حسینیه بوده که به مردم با مشک آب میداد.اسامی ذاکرین اباعبدالله حسینیه در یک کاشی 3×2 در درب ورودی سمت زنانه به صورت زیبایی درج شده است که یادآور زحمات کلیه درگذشتگان این حسینیه می باشد.

در سالهای اخیر برای عزاداری در این حسینیه از روز اول محرم تا هفتمین روز شهادت امام حسین (ع) به صورت پیوسته هر روز عصر تا یک ربع مانده به اذان مغرب برگزار می گردد. مراسم این سالها شامل ؛ روضه خوانی ، زنجیر زنی ، نخل گردانی و دوره گرفتن می باشد.

ایام تاسوعا و عاشورا ، رحلت پیامبر اکرم (ص) ، شهادت امام حسن (ع) ، امام رضا (ع) ، اربعین ، شهادت حضرت زهرا (س) ، شهادت حضرت علی (ع) ، شهادت امام جعفر صادق (ع) جدا از مراسمات داخلی حسینیه شامل روضه خوانی و زنجیر زنی هیئت از محل حسینیه خارج و به صورت کم نظیری در سطح شهر و تا محل گلزار شهدا به عزاداری می پردازند.  

ساختمان آن حدود سه بار تجدید ساخت شده که در این اواخر در سال 1379 به همت خیرین و مسئولین حسینیه جهت توسعه و ساختن یک بنای جدید ساختمان قدیم آن تخریب و بازسازی گردید.

 معرفی اجمالی چند نمونه عزداری:

حَسِین:

در مورد این آیین اطلاعات زیادی موجود نیست. ولی مشهور این است که یک نفر مداحی می کرد و عزاداران نیز دو به دو و رو در روی هم کلمه ی « حَسِین» را تکرار می کردند و دو نفر دیگر « حُسین» را تکرار می کردند و  دور کُلکُلای حسینیه طواف می نمودند. این آیین در قدیم به « عاشور دَم صبح» هم معروف بوده است.

چکچاکی:

این آیین که امروزه هنوز در منطقه ی رامشه برگزار می گردد بسیار جذاب و با نوحه هایی سوزناک همراه است که عزاداران در این مراسم با قطعات سنگ یا چوبی که در دست دارند همآهنگ با مرثیه سرا سنگ یا چوب خود را می نواختند و آهنگی جانگداز همانند صدای زنگ کاروان کربلا را در گوش هر دلداده ی به اهل بیت (ع) زمزمه می کند.

البته این نکته نیز قابل ذکر است که در زمان اجرای این مراسم در حسینیه ی دستجردوک، یکی از علمای حسن آباد مردم را از این نوع عزاداری سنتی منع کرده بود و عقیده داشت این نوع عزاداری در شأن سیدالشهدا نیست و عزاداران نیز با اتکا و احترام به گفته ی ایشان، قطعات چوبی چکچاکی های خود را از بین بردند ولی این طور که بیان شده؛ چند روز بعد این عالم گویا خواب عجیبی می بیند که چرا مردم را از این نوع عزاداری منع کرده و دوباره به مردم پیشنهاد ادامه عزاداری را می دهد  ولی به هر حال بعد از بازگشت این عالم از گفته ی خویش به خاطر اینکه دیگر وسایل مورد نیاز آیین چکچاکی موجود نبوده است تا کنون این مراسم در این حسینیه اجرا نشده است.

نخل گردانی :

یکی دیگر از آیین های بسیار جالب و جانسوز حسینیه ی دستجردوک این آیین است که پیشینه ی آن در ایران به دوره ی صفویه برمی گردد. که با عنوان سنبل تشییع پیکر مطهر حضرت اباعبدالله(ع) برگزار می گردد و در شهرهایی مانند یزد، ابرکوه، نایین ، کاشان و اصفهان و برخی از مناطق کویری برگزار می شود که اشعاری خاص خود را داردو با آهنگی مخصوص زمزمه می شود.

پارچه های نخل را بعد از محرم از چهارچوب آن باز می کنند و دو روز قبل از ماه محرم دوباره پارچه های آن را به چهارچوب می پوشانند و آماده ی عزاداری می شوند.

یکی از زیباترین مراسمات این آیین، عاشور نشاندن اطفال کوچک است که در روز تاسوعا اجرا می گردد و یکی از خادمان حسینیه اطفال را بغل کرده و هنگامی که عزاداران نخل را می گردانند، آنان را از زیر نخل عبور می دهد تا آنان را انشاالله بیمه حضرت ابوالفضل(ع) گرداند.

قسمتی از مرثیه های این آیین به شرح ذیل است:

امشب رسول عالمین دارد عزا بهر حسین

آید به محشر فاطمه با اضطراب و واهمه

گوید حسین من چه شد؟ نور دو عین من چه شد؟

گوید علمدارم چه شد؟ آن اکبر زارم چه شد؟

آن قاسم داماد من آن عابد تبدار من؟

آن اصغر بی شیر من؟ آن طفل بی تقصیر من؟

و بعد از خواندن هر بند توسط مداحان و خادمان حسینیه، عزاداران در جواب فقط این بند ا تکرار می کنند:

امشب رسول عالمین دارد عزا بهر حسین

دردا که شاه تشنه لب گردد سر از پیکر جدا

افتاده در دشت بلا اعضا ز یکدیگر جدا

غلطان به خون خویشتن گل های بحر احمری

از موج طوفان بلا قاسم جدا اکبر جدا

از جدول تیر سنا خوردند و آب از تشنگی

عباس آب آور جدا طفل حسیت اصغر جدا

آوا که از بیداد دون گشتند اسیر، آل عبا

عابد جدا، زینب جدا، کلثوم غم پرور جدا

موسی جدا عیسی جدا یحیی پیغمبر جدا

و عزاداران در جواب مداحان و خادمان این بند را تکرار می کنند:

دردا که شاه تشنه لب گردد سر از پیکر جدا

 دوره گرفتن

عزاداری مرسوم که در سایر شهرها نیز به نحو مختلف با کمی تفاوت انجام میگیرد. در این نوع عزاداری که معمولا در پایان مراسم زنجیر زنی و نخل گردانی انجام میشود مردان به شکل دایره وار دست چپ بر شانه بغل دستی قرارمی دهند و دست دیگر را سینه می زنند و اذکاری را به شکل حماسی می خوانند یک گروه با نصف جمعیت فردی را از یک بیت میخوانند و طرف مقابل به شکل جواب آن را تکرار می کنند در سالهای اخیر با تأملی از جمله « سیاست ما عین دیانت ماست» در پایان ذکر دوره جمله « ابوالفضل علمدار ، خامنه ای نگهدار »  را می خوانند .

در قدیم در روز اول محرم یکبار بعد از ظهر دوره می گرفتند و یکبار در شب. ولی امروزه فقط در بعد از ظهر، سه الی پنج بار این آیین برگزار می گردد.

ذکر های مشهور دوره در سالهای اخیر به این شکل می باشند:

امشب از قندیل شاه کربلا خون می چکد ـ از در و دیوار این ماتم سرا خون می چکد (شب عاشورا)

امشب اندر خیمه ها، آب نایاب است عمو ـ کودک شش ماهه ام بی طاقت و تاب است عمو (شب تاسوعا)

دختر بدر الدجا امشب سه جا دارد عزا ـ گاه می گوید: پدر گاهی پسر گاهی رضا (شب های آخر ماه صفر)

در هر شب جمعه تا به محشر ـ گریم به غم حسین بی سر (شب های جمعه ی ماه محرم)

الماس بریده است حسن را جگر امشب ـ در خلد زند فاطمه زین غم به سر امشب (شب شهادت امام حسن)

و ...

زنجیر زنی:

این مراسم تفاوت چندانی با کلیت آن در سراسر دنیای اسلام ندارد و شاید نوحه های آن کمی متفاوت و سبک زنجیرزنی کمی خاص باشد. مثلاً استفاده از نوحه های سه ضرب، هفت ضرب، سیزده ضرب و بیست و یک ضرب که نفسی استوار را از مداح می طلبد و امروزه فقط تا نوحه های هفت ضرب خوانده می شود.

نویسنده متن : علی صادقی --اسماعیل

عکس نمای جدید - درحال دوره گیری

عکس نمای قدیم حسینیه

درحال عزاداری زنجیر زنی